Rechtbank kan statuten van stichting wijzigen als stichting dat zelf niet kan
Een stichting vindt dat haar doelstelling is achterhaald en wil dit veranderen in de statuten. Maar de statuten zelf verbieden zo’n wijziging. Dan kan de rechter uitkomst bieden.
Een stichting, die met een estafetteloop geld inzamelt, vraagt de rechtbank de statuten te wijzigen, althans: de doelstelling van de stichting. Op dit moment is die doelstelling: ‘Het doen organiseren van evenementen en het ondernemen van andere activiteiten waarbij de opbrengsten ten goede komen aan palliatieve zorg voor kankerpatiënten (…)’. Maar in de praktijk wordt palliatieve zorg vaak onterecht vernauwd tot zorg die wordt gegeven aan cliënten wanneer er geen behandeling van een ziekte meer mogelijk is. Sinds de oprichting van de stichting worden de opbrengsten uit activiteiten niet alleen uitgekeerd ten behoeve van kankerpatiënten voor wie geen behandeling meer mogelijk is, maar breder. In feite wil de stichting iedereen met kanker ondersteunen, en hun naasten. De stichting wil daarom de statuten actualiseren, zodat deze in lijn worden gebracht met de praktijk. Dan kan er ook geen discussie meer zijn over haar doelstelling.
Wijziging
In het Burgerlijk Wetboek staat dat de rechtbank (hier: Rotterdam) op verzoek van een oprichter, het bestuur of het Openbaar Ministerie de statuten kan wijzigen, als ongewijzigde handhaving van de statuten zou leiden tot gevolgen die bij de oprichting redelijkerwijze niet kunnen zijn gewild, en de statuten de mogelijkheid van wijziging niet voorzien of zij die tot wijziging de bevoegdheid hebben, dat nalaten. De rechtbank wijkt daarbij zo min mogelijk van de bestaande statuten af. Als wijziging van het doel noodzakelijk is, wijst zij een doel aan dat aan het bestaande verwant is.
Wijzigingsverbod
In deze statuten staat ook dat de stichting (en ook de Raad van Toezicht) de doelstelling van de stichting niet kan wijzigen. Zelfs dit wijzigingsverbod kan niet worden gewijzigd. De stichting zelf kan dus niets meer veranderen aan de doelstelling zoals deze staat beschreven in de stichting. Maar de stichting heeft, zo stelt de rechter, voldoende onderbouwd dat de in haar statuten opgenomen doelstelling op dit moment te beperkt kan worden uitgelegd, dat discussie kan ontstaan of die doelstelling al dan niet wordt overschreden en dat ongewijzigde instandhouding van de statuten daardoor leidt tot gevolgen die bij de oprichting redelijkerwijze niet kunnen zijn gewild. Nu aan alle wettelijke vereisten voor de statutenwijziging is voldaan, wijzigt de rechtbank de statuten, zoals de stichting heeft gewild. De griffier van de rechtbank moet de uitspraak van de rechtbank inschrijven in het Handelsregister.
